Dag 6, een bijzondere dag op de Maternity

Dag 6 op de Maternity was er een om nooit meer te vergeten. De dag begon uiteraard weer met de doktersmeeting, kerkdienst en daarna de radiologiebespreking. Een greep uit de opvallende casuïstiek van deze bespreking: man met rugpijn na aangevallen te zijn door een olifant, vrouw die 5 maanden zwanger was waarvan het kindje in de buik was overleden, spontane botbreuk op 2 plaatsen van iemands bovenbeen die gewoon in de auto zat (passend bij botontkalking of uitzaaiingen), man gebeten door 4 personen, crushed foot na een motorongeluk ... Uiteraard passeerden ook de gebruikelijke ziekten (malaria, tuberculose, longontsteking). 

In de labour rooms was bij aankomst net een jongetje geboren en wij moesten als artsen even komen kijken want er zou iets niet goed zijn. Het jongetje bleek omgedraaide knieën te hebben: in plaats van te buigen naar de achterzijde boog hij zijn benen naar de voorzijde van het lichaam. Zoiets had ik echt nog nooit gezien, heel bijzonder, maar realiseerde me ook tegelijkertijd wat de implicaties voor dit kindje zouden zijn voor de toekomst. 

Ik was nog niet uit deze kamer of 2 ontzettend leuke nurses kwamen naar mij toe met 'come Kristen, we go'. Geen idee wat we gingen doen, maar ik liep maar gezellig mee. Uiteindelijk maar goed ook, want we gingen 64 km van het ziekenhuis verwijderd een hoogzwangere dame ophalen met 'scar pain' (indicatie voor - opnieuw - een keizersnede vanwege de kans op het scheuren van de baarmoeder). Oftewel, ik mocht mee met de ambulance, super gaaf! Met 3 nurses en de chauffeur gingen we op pad. Er werd een tas gevuld met infuusnaalden, infuusvloeistof, oxytocine (weeën-opwekker), handschoenen, en een delivery setje (klemmetjes, gazen en het befaamde postelastiekje voor de navelstreng :P). De ambulance behelst een landcruiser jeep met achterin een matrasje waarop de patiënt gelegd gaat worden (en vering in de auto ho maar). Mijn taak was: 'you prevent the mother for dying, you're a doctor' ... Daar gingen we dan :). Het is jammer dat je vanuit de auto niet echt foto's kan maken, want ik heb m'n ogen uit gekeken en had dit graag met jullie gedeeld. De snelheid varieerde van 10-60 km/uur, afhankelijk van hoe off-road we reden en in welke mate we moesten zigzaggen tussen andere weggebruikers door (naast auto's/bussen/fietsers ook koeien/geiten/ezels met karren/honden). Ook was er nog een hilarisch moment: een fiets met daarop man, vrouw en kip viel in een greppel toen ze ons ruimte probeerden te geven, waardoor de kip geplet werd door de fiets :). Heel gaaf om nog meer in detail te zien hoe de gemiddelde Tanzanianen leven. Opvallend vond ik dat de primary en secondary schools in mooie parkjes liggen en de gebouwen ook zeer netjes gebouwd zijn (door de regering ...). Ongeveer 2 km voordat we bij de patiënt waren kwamen wij op de weg haar relative tegen en deze leidde ons naar de exacte locatie. Zo schijnt dat altijd te gaan. De patiënte werd ingeladen samen met 2 vrouwelijke familieleden en hop we konden weer terug. Halverwege de route stapte er nog een stokoude man in waarvan ik dacht dat hij ook naar het ziekenhuis moest, maar na een aantal kilometer begon hij achterin veel kabaal te maken en ging hij er weer uit. Geen idee hoe en wat ... Ik denk dan elke keer TIA (this is Africa).   

Daarna aan de lunch en even van het zonnetje genieten alvorens ik terug ging naar de labour rooms. Juiste timing, want ze stonden op het punt naar 2 hoogzwangere dames af te reizen met de jeep. Brutaal mens heeft de halve wereld, dus ik vroeg of ik mee mocht. Geen probleem, als daktari ben je altijd welkom :P. We gingen op weg naar een lokaal health center waar 2 vrouwen waren opgevangen door 'sisters' met als problemen: te groot kind om normaal te kunnen passeren en een dame met een 'previous scar'  (oftewel, eerdere keizersnede). Deze chauffeur hield wel van wat snelheid, dus redelijk door elkaar geschud. Halverwege de route lag er aan de kant van de weg een jongetje waar een aantal Tanzanianen overheen gebogen stonden. De hoofdzuster, die naast mij zat: 'Daktari, we have a look'. Het jongetje (ong 5 jaar) vertoonde alle kenmerken van een epileptische aanval, maar ja, zonder de juiste spullen voorhanden kan ik ook vrij weinig (vrij frusterend vond ik dat). Mijn eerste 5 minuten bestonden uit observatie - waarbij het jongetje langzaam wat opknapte - en proberen het verhaal duidelijk te krijgen. Wat is een taalbarriere dan lastig want je wilt iets betekenen voor dat ventje (handelen) maar ik wilde ook weten hoe en wat! Ook schoot meteen door mijn hoofd dat ik op mijn eigen veiligheid moest letten want ik ken de ' tropische ziekten'  onvoldoende en zie het niet zitten hier zelf ziek te worden. Uiteindelijk heb ik hem onderzocht (met handschoenen) en geadviseerd hem naar het ziekenhuis te brengen gezien de krachtsvermindering van zijn linker arm en hoofdpijn enige minuten na zijn trekkingen, maar vooral vanwege het feit dat ik hem nog steeds afwezig vond. Afgesproken werd dat wij hem op onze terugweg zouden oppikken. Terwijl ik nog met m'n hoofd bij het kindje was, leek iedereen in de jeep alweer met andere zaken bezig te zijn en reden we met een Tanzaniaans muziekje op de achtergrond weer verder waarbij de hoofdzuster naast mij ineens keihard mee begon te zingen. Super grappig! Het health center was een mini-ziekenhuis op zich. Ook hier werden de patiënten ingeladen en reden we terug, waarbij we met z'n 3-en op de voorbank zaten (de nurse had ik op schoot). Het tafereel zag er als volgt uit: voorin de chauffeur, de hoofdzuster, een nurse en ik, en in de achterbak lagen de 2 zwangere vrouwen samen op het matrasje met daaromheen 2 relatives, 1 net bevallen dame met haar moeder, en 3 andere nurses. Past precies :) ahum. Onderweg nog even stoppen voor een zoet snoepje, en daar gingen we weer ... De uitzichten waren fenomenaal en heb hele afgelegen dorpjes gezien. Jammer dat ik niet even in zo'n hutje ben geweest, maar misschien komt dat ooit nog. Halverwege de route stond inderdaad familie van het jongetje wat we op zouden pikken. Helaas had hij toen opnieuw een epileptische aanval. Grote kans dat er sprake was van cerebral malaria en dan kan je er maar beter snel bij zijn want 20% overlijdt hieraan.