Week 8 in HLH

2 augustus 2013 - Haydom Lutheran Hospital, Tanzania

Mijn laatste fulltime week zit er alweer op. Wat een geluksvogel ben ik dat ik hier geweest ben, wat een ervaring! Elke dag maak je zoveel mee, dat ik het gevoel heb dat ik hier al maanden woon. Zanzibar voelt bijvoorbeeld ook alweer erg lang geleden. Het is goed dat ik de blog heb bijgehouden om alle herinneringen levend te houden. Ik weet 1 ding zeker: ik ga terug naar Afrika na m'n specialisatie (voor een paar weken per jaar met een speciale organisatie). Waarschijnlijk zal ik dan niet meer zo opgenomen worden door de community zoals nu het geval is, maar je kunt hier zulk fantastisch werk verrichten. Als patiënten, die vrijwel altijd geen tot nauwelijks Engels spreken, met een lach de Eerste Hulp verlaten en dan tegen mij zeggen 'thank you (very much)' (het enige Engels wat ze kennen) vind ik dat super. Ook asante sana (met dezelfde betekenis) krijg ik vaak te horen met een forse hand ter afscheid. 

Gisteren heb ik 2 nieuwe Noorse studenten meegenomen naar het dorp en die lagen compleet in een deuk hoe ik bij de shops begroet en omhelst werd. Dat is heel geleidelijk gegaan, maar ik besef me wel dat ik dit volgende week achter me moet gaan laten. De mensen hier zijn zo ongelofelijk vriendelijk. Zoals een intern hier tegen me zei: 'you have a white skin, but a black heart', en ik denk dat hij gelijk heeft gekregen. Ik ben nog meer verliefd op Afrika geworden dan ik al was. Ik zie er naar uit om mijn ouders volgende week het wel en wee hier te laten zien en dan heerlijk op safari te gaan :). Wat mij betreft de kers op de taart! 

Maar: eerst nog wat ervaringen uit het ziekenhuis van deze week. Er zaten weer bijzondere casus bij. Ik heb maandag en dinsdagochtend meegedraaid bij de kindergeneeskunde en de rest van de week bij de interne geneeskunde (hartfalen, longontsteking, malaria, HIV, psychose, geelzucht etcetera).

Begin van de week meldde zich een meisje van 7 jaar met haar vader bij OPD (Outpatient Department) met de vraag of zij een verwijzing konden krijgen zodat zij naar het speciaal onderwijs kon. Haar benen waren dusdanig afwijkend dat wij röntgenfoto's gemaakt hebben en ik advies gevraagd heb via het internet aan Nederlandse chirurgen (tropenopleiding) wat te doen en wat het mogelijk kon zijn. In haar linker onderbeen zat een buiging van 90 graden (een soort 2e knie) en in haar rechter onderbeen een buiging van 20 graden. Ongelofelijk dat ze daarmee überhaupt een aantal meter kon lopen ... Voor de medici: wij dachten aan de ziekte van Paget, maar na advies gevraagd te hebben zei een Nederlandse orthopeed dat hij het ook eens gezien had in Malawi en dat ze toen dachten aan aangeboren syfilis! Na de voors en tegens uitgelegd te hebben aan de familie zijn ze naar huis gegaan om geld te verzamelen om eventueel naar een meer gespecialiseerd centrum te gaan om de afwijkingen te laten corrigeren. Zoals een van de chirurgen mij mailde: bezint eer gij begint; en dat hebben we gedaan. 

Uiteraard heb ik mij 's middags nuttig geprobeerd te maken op de Eerste Hulp, dat blijft toch mijn favoriet. De verantwoordelijkheid voor patiënten proberen de intern en clinical officer continu op mij af te schuiven. Op zich kan je hier prima anamnese (met een verpleegkundige) en lichamelijk onderzoek doen als co-assistent of basisarts, maar ik ben niet ervaren genoeg met alle tropische ziekten hier. Derhalve wil ik niet de volledige verantwoording op me nemen. Tot  woensdag ben ik daarin geslaagd, maar donderdag en vandaag lukte dat niet helemaal ... Ik heb vandaag 2.5 uur de volledige verantwoordelijkheid gehad over alle patiënten op de Eerste Hulp omdat de intern en clinical officer ineens spoorloos verdwenen waren en niet te bereiken waren. Ik moet zeggen dat ik dat niet heel relaxt vond, aangezien ik weet dat het er in de praktijk op neer komt dat er niet meer naar de patiënten omgekeken wordt tijdens het weekend :S. Maar goed, ik heb mijn best gedaan. En inmiddels herkennen de artsen op de afdeling ook m'n handschrift en de uitvoerigheid van mijn opnames :). 

Vandaag heb ik opgenomen: een man van 81 jaar met een ernstige longontsteking die bloed aan het spugen was (helaas kwam ik zelf ook niet ongeschonden uit de strijd (getsie)), een meisje van 12 jaar met een status epilepticus, 2 jongemannen van 22 jaar die hoofdletsel hadden nadat ze een motorongeluk gehad hadden en een man van 33 jaar met algehele malaise waarvan ik ook niet goed wist wat hij had en maar had opgenomen voor vocht, labonderzoek en observatie. Voor deze laatste had ik ook de hulp van Klaske, arts-assistent interne, ingeroepen omdat ik er geen diagnose aan kon geven. Maar zij gelukkig ook niet. De familie was daar overigens niet zo blij mee, want ja een dokter moet dat toch weten hè :P Pole (sorry)! Voor de patiënt met de longontsteking had ik een longfoto aangevraagd om de diagnose te bevestigen. Het is zo grappig, als je die met spoed laat maken, dan komt de foto in de Eerste Hulp te hangen aan een ijzeren staaf en kan iedereen ervan genieten (de wachtende patiënten, de doodzieke patiënten die er liggen etcetera). Privacy heb je hier niet hoor. Toen ik de verpleegkundige de diagnose had verteld nadat hij mij op de foto had gewezen, zei hij: can I give the medication then? Yes, please! De familie wordt hier over het algemeen niet zoveel verteld, maar ik kan dat niet hoor. Dus gewapend met de longfoto heb ik het de familie uitgelegd in m'n beste Swahili (de woorden had ik daarvoor aan de nurse gevraagd): mojo (hart), mapafu (longen), ontsteking (maambukisi) ... Die lach bij die mensen maakt me dan zo blij! Daar doe ik het voor. 

Ook donderdag had ik zelfstandig 3 patiënten opgenomen omdat er van 2 patiënten de relatives Engels spraken en 1 omdat het me te lang duurde en dat kind doodziek was. Deze laatste betrof een 3 jarig meisje die 3 dagen geleden door een pijl geraakt was op haar hoofd toen zij en andere kinderen getraind werden hoe ze moesten jagen in het bos. Sinds die tijd had ze een afhangende mondhoek en kon ze haar linker arm en been niet goed bewegen. Er was een foto van het hoofd gemaakt, maar een CT-scan was niet mogelijk omdat deze kapot is. Geen idee hoe het kan, maar ze is toen naar huis gestuurd. Nu kwamen haar ouders met haar terug vanwege het feit dat ze sinds 1 dag niet meer kon lopen en ook niet meer sprak. Mijn werkdiagnose was een bloeding in het hoofd, maar ook een meningitis (hersenvliesontsteking) vanwege nekstijfheid. Tja, welk antibioticum geef je dan en hoeveel geef je aan een 11 kilo wegend meisje ... gevolg: bladeren in m'n protocollenboek en telefonisch overleg met een van de arts-assistenten :P. De andere 2 patiënten betroffen een meisje van 1 jaar en 2 maanden die haar handje verbrand had nadat ze die in een pot met kokend hete thee gestopt had. Koelen kennen ze hier niet, ze smeren er honing op. De andere was een man van 19 jaar met een ontsteking aan z'n balzak. Diversiteit hier ten top hoor! 

Motorcycle accidents zie je hier echt ongelofelijk vaak. Allemaal jonge kerels die soms volledig in de kreukels liggen. Van de week was er een die allebei z'n onderarmen gebroken hadden: allebei de botten in beide onderarmen waren gebroken. Van buiten leek het net alsof hij 2 extra gewrichten had in z'n onderarm, bizar! Ook syfilis zie je hier nog met enige regelmaat. Ze proberen dan ook de partner via de patiënt te counselen, maar ik vraag me af in hoeverre dat lukt. Ook vind ik het soms sneu om te zien hoe ongeschoold de gemiddelde patiënt hier is. Een voorbeeld: als je 6 maanden chemotherapie gekregen hebt (dat kan in 1 ziekenhuis in Dar-Es Salaam, Ocean Road) en je haren vallen eraf dan is de kanker verdwenen ... Serieus, was het maar zo! 

In de avonduren proberen we met alle mzungu's zoveel mogelijk te genieten van onze tijd hier. We zijn een avond naar Naman's bar geweest om daar te eten. We zaten op banken - vrij huiselijke sfeer - en hebben koe met soort frietjes gegeten. De eieren waren in heel Haydom niet te verkrijgen (al 2 weken erg lastig om te verkrijgen), dus friet met ei zat er niet in ... dat vind ik super lekker. We hebben weer genoten van de Konyagi met tonic en bitter lemon! Vanavond zullen we genieten van een kampvuur en gaan we weer naar de disco. Een flink aantal interns zou ook gaan, dus dat kan leuk worden. Een intern heeft zelfs z'n dienst omgeruild zodat hij mijn laatste disco avond kan bijwonen, hilarisch. Ook hebben wij met de mzungu's een hitlijst samengesteld met nummers die van toepassing zijn op Haydom: another one bites the dust, who wants to live forever, we don't need no education, I did it my way, thriller, in your head, to much love (quinine, anti-malaria middel) can kill you ... 

Sinds deze week heb ik ook een 2e achternaam van een van de tribes (Iraqi) gekregen: Akoonay. Ik heet hier: Kristen Kortehaas Akoonay. Vandaag had ik een patiënt met deze achternaam en die lag compleet in een deuk met z'n familie :P. En ik lach om hun voornamen: happiness, innocent ... Complimenten krijg je hier als mzungu ook genoeg: you are as beautiful as your handwriting. Klinkt toch leuker dan dat ik in Nederland van veel patiënten moet horen: 'nou, u moet wel nog even op uw doktershandschrift oefenen hoor, u schrijft te netjes ...'. En een dame die met haar man op de Eerste Hulp kwam die vroeg meteen bij binnenkomst of ik even met haar man een baby girl voor haar kon maken (al sproeiende met spuug toen ze praatte) want die zou dan de familie redden ... jaja. Zonder blik op die man dacht ik al 'no way', maar met blik was ik meteen genezen: onverzorgd, 1 uitpuilende bruine tand ... This is Africa. 

2 Reacties

  1. Pauline Stokvis:
    2 augustus 2013
    Dat is idd nog eens leven in de brouwerij:D:P. Heel goed dat je deze blog bijhoudt! Veel plezier bij de disco vanavond! En dat zal zeker heel leuk worden, om alles aan je ouders te laten zien volgende week:).
    Liefs, Pauline
  2. Diandra:
    21 augustus 2013
    Wauw! Wat een leuke en spannende dingen meegemaakt! En super om te lezen dat je het naar je zin hebt :)